Liceum Ogólnokształcące

Okres międzywojenny

Szkoła nasza powstała w 1916r. jako Progimnazjum Filologiczne męskie, w wyniku ożywionej Koła Polskiej Macierzy Szkolnej w Sierpcu. Polska Macierz Szkolna to stowarzyszenie społeczne powstałe w, 1905r., którego celem było organizowanie poczynań oświatowych w zaborze rosyjskim, a następnie niepodległej już Polsce. Sierpeccy działacze tej organizacji przez cały okres 20-lecia międzywojennego dużej mierze wspomagali finansowo działalność Gimnazjum i Liceum, nie szczędząc funduszy na inne cele oświatowe, np: utrzymywali 2 biblioteki, wspierali kursy zawodowe. W skład zarządu wchodzili przedstawiciele miejscowej inteligencji oraz lokalni przedsiębiorcy, np: w 1929r. funkcję przewodniczącego pełnił rejent Wacław Gurbski, a zarząd tworzyli: Wiktor Chyżyński, dr Stanisław Malewicz, Stanisław Ożarowski, Jakub Rudowski.

Aktywność koła PMS pozwoliła na zorganizowanie zajęć dla 115 uczniów już w pierwszym roku funkcjonowania szkoły.Stanowisko pierwszego dyrektora objął dr Ignacy Szmitd – późniejszy przedstawiciel Polski w Brazylii. Szkoła znalazła pomieszczenie w wynajętym budynku piętrowym przy ulicy Piastowskiej (dziś nieistniejącym), będącym własnością prywatną. Na parterze mieściły się sale lekcyjne, na piętrze mieszkania dla nauczycieli. Okres 1918 – 1923 nie był korzystny dla szkoły. Brakowało wykwalifikowanej kadry pedagogicznej., inflacja utrudniła uzyskanie funduszy. Podstawą dochodów były wówczas wpływy uzyskiwane z opłat uczniowskich. Wysokość czesnego ustalona była na 4 kwintale żyta od ucznia. Często zmieniali się dyrektorzy. Funkcję te sprawowali kolejno: Jan Giżyński, Antoni Władyka - 1918/1923, ksiądz Leon Goszczyński – 1920, Cieśliński – 1921/1922 i Władysław Siciński – 1922/1923. W okresie bezpośredniego zagrożenia państwa polskiego w okresie wojny polsko-radzieckiej w 1920r. młodzież podjęła uchwałę, że do wojska pójda wszyscy uczniowie 3 najstarszych klas. W 1922r. 10 ośmioklasistów pojechało do Płocka na egzamin maturalny. Pomyślnie zdał tylko Henryk Bajanowski. W 1923r. kierownictwo szkoły powierzono ks. Leonowi Pomaskiemu, doskonałemu organizatorowi, dobremu i wyrozumiałemu pedagogowi. Dzięki jego staraniom, przy pomocy koła PMS, szkoła otrzymała budynek przy ulicy Płockiej 40 (obecnie szkoła podstawowa nr 2). Gmach ten zastał podarowany przez grupą działaczy skupionych w stowarzyszeniu „Rolnik” pod przewodnictwem Jakuba Kudowskiego. Kudowskiego 1927r. szkoła połączyła się z pensja żeńską pani Anny Piniarowicz, istniejącą od 1896r. Pensja ta kontynuowała tradycje szkoły żeńskiej, istniejącej od 1871r., kierowanej przez siostry: Izabelę i Zofię Feist. Rok później uzyskała jako patrona prezydenta Rzeczpospolitej Ignacego Mościckiego. Ksiądz Pomaski wykorzystał przejazd prezydenta przez Sierpc dla przedstawienia prośby, by zechciał zgodzić się na patronowanie gimnazjum sierpeckiemu. Pan prezydent obiecał sprawę rozpatrzyć i rzeczywiście dnia 8 września 1928r. przyszło do szkoły pismo z kancelarii prezydenta, wyrażające zgodę. Uzyskanie takiego patrona umożliwiło podjecie starań o upaństwowienie. Nie przyniosły one jednak spodziewanego efektu. Pomimo uzyskania w 1930r. prawa państwowych szkół średnich, gimnazjum nadal klasyfikowane było jako prywatne, prowadzone prze koło PMS. Do 1939r. pozostało jednostką praktycznie samowystarczalną, utrzymywana z opłat uczniowskich. Czesne wynosiło 50zł miesięcznie. Dzięki zapobiegliwości dyrektora Pomaskiego zgromadzono środki, które pozwoliły na modernizację. W latach 1929 – 1932r. zostało dobudowane skrzydło o 8 salach lekcyjnych. Stworzyło to o wiele lepsze warunki do nauki. W 1936r. jedną z sal przysposobiono do prowadzenia zajęć praktycznych. Systematycznie powiększano księgozbiór biblioteczny. Poprawa warunków lokalowych, wzrost znaczenia rangi szkoły, coraz lepsze wyniki uzyskiwane na egzaminach maturalnych spowodowały zwiększony napływ młodzieży do szkoły. W roku szkolnym 1918/1919 było zapisane 233 chłopców. Najstarsi mieli po 19-20 lat, najmłodsi 12. z liczby 233 uczniów było promowanych 185 tj. 78%. W następnych latach 1920/1921 i 1921/1922 liczba zapisanych zwiększała się do 291 i 283, a promowanych do 232 i 180. rok szkolny 1922/1923 i następne lata były krytyczne, gdyż w pierwszym z tych lat na 251 uczęszczających było 71 niepromowanych tj. 28%. Liczba uczniów obniżyła się do 100. w roku szkolnym 1927/1928 jest znowu 238 uczniów, uczniów tej liczbie już 101 dziewcząt. Do roku1937/1938 liczba uczniów utrzymuje się w granicach od 219 do 300 zapisanych. W tymże roku po raz pierwszy ilość chłopców i dziewcząt jest prawie równa: 124 chłopców i 125 dziewcząt. w szkole naukę pobierali oprócz Polaków również Żydzi oraz kilku ewangelików. Młodzież wyznania mojżeszowego stanowiła w poszczególnych latach 8-12% ogółu, przy czym wyraźnie zmalała w latach trzydziestych. Wydaje się, iż narodowość i wyznanie nie wpływały na uzyskiwane oceny, a relacje pomiędzy młodzieżą polska i żydowską układały się raczej poprawnie. Najdłużej działająca organizacja szkolna było harcerstwo. Pierwsza drużyna męska została założona w 1917r. W 1921r. poświecone zostały 2 sztandary wykonane przez uczniów szkoły pracujących pod opieka profesora Gorkosch-Kocha. Rolę rodziców chrzestnych spełniły panie: Malewiczowa i Piniarowicz oraz rejent Gurbski i dyrektor Siciński. Wspólnie z innymi drużynami w dniach 4-10 czerwca 1922r. drużyna gimnazjalna zorganizowała głośny tydzień harcerski, na który zaproszono druhów z Płocka, Żuromina, Bieżunia i mniejszych miejscowości. Odbyło się wówczas wiele pokazów, konkursów, wystawiano sztuki teatralne, np: „Na słonecznej drodze”. Formy pracy były różnorodne – od spotkań czytelniczych po ogniska, wieczornice i wycieczki do lasu. Na wieczornicę zorganizowana 2 grudnia 1932r. przybyło wielu gości, którzy spędzili, jak donosiła lokalna prasa, „czas w bardzo miłym nastroju”. Opiekunem harcerzy była wówczas pani Zofia Przedpełska. W 1938r. żeńska drużyna kierowana przez Genowefę Sobczyńską liczyła 19 członkiń, zorganizowanych w 2 zastępach. Męska drużyna, licząca 32 druhów, kierował Henryk Gomulicki. W trakcie wakacji 1937/1938r. 12 harcerzy brało udział w obozie letnim w Dziektarzewie pod Płońskiem, zdobywając szereg sprawności i stopnie harcerskie. Drużyna męska prenumerowała 2 egz. czasopisma „Na tropie” i jeden „W kręgu wodzów”. Aktywną działalność rozwinęło w latach trzydziestych koło PCK. Opiekowano się stale jedną biedną rodzina w Sierpcu, pomagano szkole powszechnej w Poznance na Wołyniu, składano ofiary na rzecz dzieci z sierpeckich szkół powszechnych. Powszechnych pierwszym półroczu 1938r. koło PCK ofiarowało ok. 20kg produktów żywnościowych, 37 sztuk bielizny, odzieży i obuwia oraz 9 zł w gotówce. Wszystkie te dary były albo wykonane własnoręcznie przez członków koła, albo pochodziły ze zbiórki gwiazdkowej lub też zostały zakupione za pieniądze pochodzące z urządzonej prze koło loterii fantowej. Pomoc finansowa, prowadzenie akcji charytatywnej zasługuje na szczególne podkreślenie, uczniowie bowiem wywodzili się z niezamożnych rodzin, opłacających wysokie czesne. Z wielu akci społecznych wymienimy przykładowo działalność powołanego dniu 22 września 1933r. Koła Towarzystwa Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych. Personel przeznaczał na ten cel 4 zł rocznie, młodzież zaś 10 groszy miesięcznie. W dniu 4 listopada 1937r. powołano Szkolą Kasę Oszczędności. Pracami jej kierował profesor Stanisław Kozłowski. Mniejsze sumy lokowane były na wspólnej książce, natomiast sumy przekraczające 5 zł na książeczkach indywidualnych. Wychowanie religijne było celem Sodalicji Mariańskiej. W 1938r. Sodalicja żeńska liczyła 31 członkiń, męska zaś 18. na zebraniach omawiano ciekawsze artykuły zawarte w czasopismach organizacyjnych „Cześć Maryi” i „Pod znakiem Maryi”; dyskutowano po wygłaszanych referatach. Dla większego wyrobienia duchowego urządzane były nabożeństwa kościelne. Opiekunem był Ks. Piotr Dudziec, późniejszy biskup płocki. Celom propagandowym służyła działalność Koła Ligi Morskiej i Kolonialnej, kierowanej przez Marię Kwiatkowską, a następnie przez M. Paschkównę. Wszyscy członkowie koła otrzymywali na własność miesięcznik „Polska na morzu” oraz jeden egzemplarz miesięcznika „Morze”. Pracami koła literacko-artystycznego kierowała w latach trzydziestych pani Zofia Gałęska. Koło organizowało liczne imprezy literackie na rzecz społeczeństwa miasta, prowadziło kronikę, zapoznawało z bieżącymi mi literackimi i kulturalnymi. W dniu 12 grudnia 1932r. obchodzono uroczyście 25 lecie śmierci Stanisława Wyspiańskiego. Po nabożeństwie za dusze poety, pani profesor Gałęska wygłosiła referat, a uczeń klasy ósmej Stanisław Szkopański deklamował fragmenty dzieł poety. W pierwszym półroczu 1938 roku koło odbyło cztery zebrania, podczas których wygłoszono następujące referaty: „życie umysłowe Grecji w najwcześniejszych jego przejawach” i „Sztuka teatralna Grecji”. Męskie i żeńskie koła sportowe rozwinęły aktywną działalność działalność latach trzydziestych pod przewodnictwem profesora Gomulickiego i Genowefy Sobczyńskiej. Członkinie koła organizowały zawody lekkoatletyczne, przeprowadzały treningi na lodzie, współpracowały z organizacją harcerską. Męskie koło sportowe zorganizowało międzyklasowe mecze piłki ręcznej, koszykówki i siatkówki, rozgrywało mecze siatkówki z kołem sportowym „Strzelec” z Sierpca oraz mityngi wspólnie z reprezentantami koła sportowego „Lipnianka” z tamtejszego gimnazjum. Z innych organizacji szkolnych, zwykle efemerycznych, wymienić można: Straż Przednią, Przysposobienie Wojskowe Kobiet, Kółko Muzyczne, LOPP. W 1936r. powstał samorząd szkolny. Działalność dydaktyczna ściśle łączono z wychowawczą. Każdego roku opracowywano hasło, które miało być realizowane w różnoraki sposób. Myślą przewodnią działalności wychowawczej w 1937r. była formuła „Bądź dobrym człowiekiem”, człowiekiem 1938r. „twoja codzienna praca buduje potęgę Polski”. Zgodnie z narzuconymi wzorcami w latach trzydziestych akcentowano role państwa w życiu społeczeństwa. Służyć temu miały uroczyste obchody świąt państwowych oraz uroczystości związane z imieninami Marszałka Piłsudskiego, a następnie Prezydenta Mościckiego. Pierwszy luty (dzień imienin Mościckiego) był najważniejszą uroczystością w szkole. W 1938r. program uroczystości był następujący: Po nabożeństwie kościelnym, zorganizowanym dla ogółu społeczeństwa w gimnazjum odbyła się akademia, podczas której słowo wstępne wygłosił dyrektor, odśpiewano pieśń o prezydencie, pieśń imieninową, wykonano recytację chóralna zatytułowaną „Mościce”. Świadectwem pracy nauczycieli jest zachowana księga posiedzeń Rady Pedagogicznej z lat 1932-1939. w ciągu siedmiu lat odbyły się 144 zebrania, co najmniej 20 zebrań w ciągu roku. Były one poświęcone problemom wychowawczym, dydaktycznym i szkoleniowym. Często poruszany był problem stancji uczniowskich, zachowania młodzieży oraz korelacji materiału z różnych przedmiotów. Podczas zebrań szkoleniowych wybrany pedagog przedstawiał referat, po czym odbywała się dyskusja. Wskażmy parę przykładów tematyki referatów: „Wychowanie fizyczne podstawą wychowania państwowego”, „Jak aktualizuję nauczanie łacińskiego”; „Wpływ matematyki na rozwój umysłowy młodzieży”, „Trudności wieku dojrzewania”, „ Wartość wychowawcza kultury klasycznej” itp. Większość pedagogów pracujących w szkole posiada odpowiednie przygotowanie zawodowe oraz praktykę, np. Henryk Gomulicki, nauczyciel w-f, pracował wcześniej w prywatnych gimnazjach w Skierniewicach, Warszawie i Pruszkowie, Hanna Paschke w gimnazjum Anny Wazówny w Warszawie, Stefan Tamowski w gimnazjum Elizy Orzeszkowej w Wilnie itp. W uznaniu zasług Stanisława Kozłowskiego, nauczyciela matematyki, władze oświatowe skierowały go do lepiej opłacanej pracy w gimnazjum państwowym w Łowiczu. Wysiłek wkładany w organizację zajęć szkolnych nie przeszkadzał w aktywnym życiu społecznym. Współorganizatorem wielu lokalnych akcji był m.in. ks. Leon Pomaski. Gimnazjalni nauczyciele nie angażowali się raczej w działalność polityczną. Łącznie świadectwo dojrzałości uzyskało w latach 1922-1939 296 osób. Aby zostać uczniem szkoły należało złożyć z powodzeniem egzamin wstępny. Jego forma ulegała zmianom. Ostatni w okresie międzywojennym został przeprowadzony 22 czerwca 1939r. Kandydaci pisali prace z języka polskiego i matematyki. Praca pisemna z języka polskiego składała się z dwu części: wypracowania i dyktanda. W 1939r. należało opracować jeden z trzech tematów: 1. Uroczystość Bożego Ciała w naszym mieście 2. Zakończenie roku szkolnego w naszej szkole 3. Co mi dała szkoła powszechna?

Grzegorz Radomski

Okres międzywojenny

Szkoła nasza powstała w 1916r. jako Progimnazjum Filologiczne męskie, w wyniku ożywionej Koła Polskiej Macierzy Szkolnej w Sierpcu. Polska Macierz Szkolna to stowarzyszenie społeczne powstałe w, 1905r., którego celem było organizowanie poczynań oświatowych w zaborze rosyjskim, a następnie niepodległej już Polsce. Sierpeccy działacze tej organizacji przez cały okres 20-lecia międzywojennego dużej mierze wspomagali finansowo działalność Gimnazjum i Liceum, nie szczędząc funduszy na inne cele oświatowe, np: utrzymywali 2 biblioteki, wspierali kursy zawodowe. W skład zarządu wchodzili przedstawiciele miejscowej inteligencji oraz lokalni przedsiębiorcy, np: w 1929r. funkcję przewodniczącego pełnił rejent Wacław Gurbski, a zarząd tworzyli: Wiktor Chyżyński, dr Stanisław Malewicz, Stanisław Ożarowski, Jakub Rudowski.

Aktywność koła PMS pozwoliła na zorganizowanie zajęć dla 115 uczniów już w pierwszym roku funkcjonowania szkoły.Stanowisko pierwszego dyrektora objął dr Ignacy Szmitd – późniejszy przedstawiciel Polski w Brazylii. Szkoła znalazła pomieszczenie w wynajętym budynku piętrowym przy ulicy Piastowskiej (dziś nieistniejącym), będącym własnością prywatną. Na parterze mieściły się sale lekcyjne, na piętrze mieszkania dla nauczycieli. Okres 1918 – 1923 nie był korzystny dla szkoły. Brakowało wykwalifikowanej kadry pedagogicznej., inflacja utrudniła uzyskanie funduszy. Podstawą dochodów były wówczas wpływy uzyskiwane z opłat uczniowskich. Wysokość czesnego ustalona była na 4 kwintale żyta od ucznia. Często zmieniali się dyrektorzy. Funkcję te sprawowali kolejno: Jan Giżyński, Antoni Władyka - 1918/1923, ksiądz Leon Goszczyński – 1920, Cieśliński – 1921/1922 i Władysław Siciński – 1922/1923. W okresie bezpośredniego zagrożenia państwa polskiego w okresie wojny polsko-radzieckiej w 1920r. młodzież podjęła uchwałę, że do wojska pójda wszyscy uczniowie 3 najstarszych klas. W 1922r. 10 ośmioklasistów pojechało do Płocka na egzamin maturalny. Pomyślnie zdał tylko Henryk Bajanowski. W 1923r. kierownictwo szkoły powierzono ks. Leonowi Pomaskiemu, doskonałemu organizatorowi, dobremu i wyrozumiałemu pedagogowi. Dzięki jego staraniom, przy pomocy koła PMS, szkoła otrzymała budynek przy ulicy Płockiej 40 (obecnie szkoła podstawowa nr 2). Gmach ten zastał podarowany przez grupą działaczy skupionych w stowarzyszeniu „Rolnik” pod przewodnictwem Jakuba Kudowskiego. Kudowskiego 1927r. szkoła połączyła się z pensja żeńską pani Anny Piniarowicz, istniejącą od 1896r. Pensja ta kontynuowała tradycje szkoły żeńskiej, istniejącej od 1871r., kierowanej przez siostry: Izabelę i Zofię Feist. Rok później uzyskała jako patrona prezydenta Rzeczpospolitej Ignacego Mościckiego. Ksiądz Pomaski wykorzystał przejazd prezydenta przez Sierpc dla przedstawienia prośby, by zechciał zgodzić się na patronowanie gimnazjum sierpeckiemu. Pan prezydent obiecał sprawę rozpatrzyć i rzeczywiście dnia 8 września 1928r. przyszło do szkoły pismo z kancelarii prezydenta, wyrażające zgodę. Uzyskanie takiego patrona umożliwiło podjecie starań o upaństwowienie. Nie przyniosły one jednak spodziewanego efektu. Pomimo uzyskania w 1930r. prawa państwowych szkół średnich, gimnazjum nadal klasyfikowane było jako prywatne, prowadzone prze koło PMS. Do 1939r. pozostało jednostką praktycznie samowystarczalną, utrzymywana z opłat uczniowskich. Czesne wynosiło 50zł miesięcznie. Dzięki zapobiegliwości dyrektora Pomaskiego zgromadzono środki, które pozwoliły na modernizację. W latach 1929 – 1932r. zostało dobudowane skrzydło o 8 salach lekcyjnych. Stworzyło to o wiele lepsze warunki do nauki. W 1936r. jedną z sal przysposobiono do prowadzenia zajęć praktycznych. Systematycznie powiększano księgozbiór biblioteczny. Poprawa warunków lokalowych, wzrost znaczenia rangi szkoły, coraz lepsze wyniki uzyskiwane na egzaminach maturalnych spowodowały zwiększony napływ młodzieży do szkoły. W roku szkolnym 1918/1919 było zapisane 233 chłopców. Najstarsi mieli po 19-20 lat, najmłodsi 12. z liczby 233 uczniów było promowanych 185 tj. 78%. W następnych latach 1920/1921 i 1921/1922 liczba zapisanych zwiększała się do 291 i 283, a promowanych do 232 i 180. rok szkolny 1922/1923 i następne lata były krytyczne, gdyż w pierwszym z tych lat na 251 uczęszczających było 71 niepromowanych tj. 28%. Liczba uczniów obniżyła się do 100. w roku szkolnym 1927/1928 jest znowu 238 uczniów, uczniów tej liczbie już 101 dziewcząt. Do roku1937/1938 liczba uczniów utrzymuje się w granicach od 219 do 300 zapisanych. W tymże roku po raz pierwszy ilość chłopców i dziewcząt jest prawie równa: 124 chłopców i 125 dziewcząt. w szkole naukę pobierali oprócz Polaków również Żydzi oraz kilku ewangelików. Młodzież wyznania mojżeszowego stanowiła w poszczególnych latach 8-12% ogółu, przy czym wyraźnie zmalała w latach trzydziestych. Wydaje się, iż narodowość i wyznanie nie wpływały na uzyskiwane oceny, a relacje pomiędzy młodzieżą polska i żydowską układały się raczej poprawnie. Najdłużej działająca organizacja szkolna było harcerstwo. Pierwsza drużyna męska została założona w 1917r. W 1921r. poświecone zostały 2 sztandary wykonane przez uczniów szkoły pracujących pod opieka profesora Gorkosch-Kocha. Rolę rodziców chrzestnych spełniły panie: Malewiczowa i Piniarowicz oraz rejent Gurbski i dyrektor Siciński. Wspólnie z innymi drużynami w dniach 4-10 czerwca 1922r. drużyna gimnazjalna zorganizowała głośny tydzień harcerski, na który zaproszono druhów z Płocka, Żuromina, Bieżunia i mniejszych miejscowości. Odbyło się wówczas wiele pokazów, konkursów, wystawiano sztuki teatralne, np: „Na słonecznej drodze”. Formy pracy były różnorodne – od spotkań czytelniczych po ogniska, wieczornice i wycieczki do lasu. Na wieczornicę zorganizowana 2 grudnia 1932r. przybyło wielu gości, którzy spędzili, jak donosiła lokalna prasa, „czas w bardzo miłym nastroju”. Opiekunem harcerzy była wówczas pani Zofia Przedpełska. W 1938r. żeńska drużyna kierowana przez Genowefę Sobczyńską liczyła 19 członkiń, zorganizowanych w 2 zastępach. Męska drużyna, licząca 32 druhów, kierował Henryk Gomulicki. W trakcie wakacji 1937/1938r. 12 harcerzy brało udział w obozie letnim w Dziektarzewie pod Płońskiem, zdobywając szereg sprawności i stopnie harcerskie. Drużyna męska prenumerowała 2 egz. czasopisma „Na tropie” i jeden „W kręgu wodzów”. Aktywną działalność rozwinęło w latach trzydziestych koło PCK. Opiekowano się stale jedną biedną rodzina w Sierpcu, pomagano szkole powszechnej w Poznance na Wołyniu, składano ofiary na rzecz dzieci z sierpeckich szkół powszechnych. Powszechnych pierwszym półroczu 1938r. koło PCK ofiarowało ok. 20kg produktów żywnościowych, 37 sztuk bielizny, odzieży i obuwia oraz 9 zł w gotówce. Wszystkie te dary były albo wykonane własnoręcznie przez członków koła, albo pochodziły ze zbiórki gwiazdkowej lub też zostały zakupione za pieniądze pochodzące z urządzonej prze koło loterii fantowej. Pomoc finansowa, prowadzenie akcji charytatywnej zasługuje na szczególne podkreślenie, uczniowie bowiem wywodzili się z niezamożnych rodzin, opłacających wysokie czesne. Z wielu akci społecznych wymienimy przykładowo działalność powołanego dniu 22 września 1933r. Koła Towarzystwa Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych. Personel przeznaczał na ten cel 4 zł rocznie, młodzież zaś 10 groszy miesięcznie. W dniu 4 listopada 1937r. powołano Szkolą Kasę Oszczędności. Pracami jej kierował profesor Stanisław Kozłowski. Mniejsze sumy lokowane były na wspólnej książce, natomiast sumy przekraczające 5 zł na książeczkach indywidualnych. Wychowanie religijne było celem Sodalicji Mariańskiej. W 1938r. Sodalicja żeńska liczyła 31 członkiń, męska zaś 18. na zebraniach omawiano ciekawsze artykuły zawarte w czasopismach organizacyjnych „Cześć Maryi” i „Pod znakiem Maryi”; dyskutowano po wygłaszanych referatach. Dla większego wyrobienia duchowego urządzane były nabożeństwa kościelne. Opiekunem był Ks. Piotr Dudziec, późniejszy biskup płocki. Celom propagandowym służyła działalność Koła Ligi Morskiej i Kolonialnej, kierowanej przez Marię Kwiatkowską, a następnie przez M. Paschkównę. Wszyscy członkowie koła otrzymywali na własność miesięcznik „Polska na morzu” oraz jeden egzemplarz miesięcznika „Morze”. Pracami koła literacko-artystycznego kierowała w latach trzydziestych pani Zofia Gałęska. Koło organizowało liczne imprezy literackie na rzecz społeczeństwa miasta, prowadziło kronikę, zapoznawało z bieżącymi mi literackimi i kulturalnymi. W dniu 12 grudnia 1932r. obchodzono uroczyście 25 lecie śmierci Stanisława Wyspiańskiego. Po nabożeństwie za dusze poety, pani profesor Gałęska wygłosiła referat, a uczeń klasy ósmej Stanisław Szkopański deklamował fragmenty dzieł poety. W pierwszym półroczu 1938 roku koło odbyło cztery zebrania, podczas których wygłoszono następujące referaty: „życie umysłowe Grecji w najwcześniejszych jego przejawach” i „Sztuka teatralna Grecji”. Męskie i żeńskie koła sportowe rozwinęły aktywną działalność działalność latach trzydziestych pod przewodnictwem profesora Gomulickiego i Genowefy Sobczyńskiej. Członkinie koła organizowały zawody lekkoatletyczne, przeprowadzały treningi na lodzie, współpracowały z organizacją harcerską. Męskie koło sportowe zorganizowało międzyklasowe mecze piłki ręcznej, koszykówki i siatkówki, rozgrywało mecze siatkówki z kołem sportowym „Strzelec” z Sierpca oraz mityngi wspólnie z reprezentantami koła sportowego „Lipnianka” z tamtejszego gimnazjum. Z innych organizacji szkolnych, zwykle efemerycznych, wymienić można: Straż Przednią, Przysposobienie Wojskowe Kobiet, Kółko Muzyczne, LOPP. W 1936r. powstał samorząd szkolny. Działalność dydaktyczna ściśle łączono z wychowawczą. Każdego roku opracowywano hasło, które miało być realizowane w różnoraki sposób. Myślą przewodnią działalności wychowawczej w 1937r. była formuła „Bądź dobrym człowiekiem”, człowiekiem 1938r. „twoja codzienna praca buduje potęgę Polski”. Zgodnie z narzuconymi wzorcami w latach trzydziestych akcentowano role państwa w życiu społeczeństwa. Służyć temu miały uroczyste obchody świąt państwowych oraz uroczystości związane z imieninami Marszałka Piłsudskiego, a następnie Prezydenta Mościckiego. Pierwszy luty (dzień imienin Mościckiego) był najważniejszą uroczystością w szkole. W 1938r. program uroczystości był następujący: Po nabożeństwie kościelnym, zorganizowanym dla ogółu społeczeństwa w gimnazjum odbyła się akademia, podczas której słowo wstępne wygłosił dyrektor, odśpiewano pieśń o prezydencie, pieśń imieninową, wykonano recytację chóralna zatytułowaną „Mościce”. Świadectwem pracy nauczycieli jest zachowana księga posiedzeń Rady Pedagogicznej z lat 1932-1939. w ciągu siedmiu lat odbyły się 144 zebrania, co najmniej 20 zebrań w ciągu roku. Były one poświęcone problemom wychowawczym, dydaktycznym i szkoleniowym. Często poruszany był problem stancji uczniowskich, zachowania młodzieży oraz korelacji materiału z różnych przedmiotów. Podczas zebrań szkoleniowych wybrany pedagog przedstawiał referat, po czym odbywała się dyskusja. Wskażmy parę przykładów tematyki referatów: „Wychowanie fizyczne podstawą wychowania państwowego”, „Jak aktualizuję nauczanie łacińskiego”; „Wpływ matematyki na rozwój umysłowy młodzieży”, „Trudności wieku dojrzewania”, „ Wartość wychowawcza kultury klasycznej” itp. Większość pedagogów pracujących w szkole posiada odpowiednie przygotowanie zawodowe oraz praktykę, np. Henryk Gomulicki, nauczyciel w-f, pracował wcześniej w prywatnych gimnazjach w Skierniewicach, Warszawie i Pruszkowie, Hanna Paschke w gimnazjum Anny Wazówny w Warszawie, Stefan Tamowski w gimnazjum Elizy Orzeszkowej w Wilnie itp. W uznaniu zasług Stanisława Kozłowskiego, nauczyciela matematyki, władze oświatowe skierowały go do lepiej opłacanej pracy w gimnazjum państwowym w Łowiczu. Wysiłek wkładany w organizację zajęć szkolnych nie przeszkadzał w aktywnym życiu społecznym. Współorganizatorem wielu lokalnych akcji był m.in. ks. Leon Pomaski. Gimnazjalni nauczyciele nie angażowali się raczej w działalność polityczną. Łącznie świadectwo dojrzałości uzyskało w latach 1922-1939 296 osób. Aby zostać uczniem szkoły należało złożyć z powodzeniem egzamin wstępny. Jego forma ulegała zmianom. Ostatni w okresie międzywojennym został przeprowadzony 22 czerwca 1939r. Kandydaci pisali prace z języka polskiego i matematyki. Praca pisemna z języka polskiego składała się z dwu części: wypracowania i dyktanda. W 1939r. należało opracować jeden z trzech tematów: 1. Uroczystość Bożego Ciała w naszym mieście 2. Zakończenie roku szkolnego w naszej szkole 3. Co mi dała szkoła powszechna?

 

Grzegorz Radomski

 

Lata wojny i powojenne

 

Lata wojny i powojenne

Rozwój szkoły został zahamowany przez wojnę. W latach okupacji hitlerowskiej zgięło wielu wychowanków i profesorów. Terror okupacji nie przeszkodził kontynuowaniu nauki w ramach rozbudowanego systemu tajnego nauczania. W kompletach prowadzonych na terenie miasta zaangażowały się m.in. prof. Zofia Gałęska, i prof. Barbara Wandel. Opracowany przez prof. Gałęską podręcznik nauki pisania i czytania dla najmłodszych został bardzo wysoko oceniony przez specjalistów. Specjalistów 1943r. odbyły się tajne egzaminy tzw. „mała matura”. Egzaminatorami byli: Zofia Gałęska, Barbara Wandel, oraz delegat TON – Franciszek Midura. Według sprawozdania z 23.08.1945r. w okresie od 1 września 1939r. do 31.08.1945r. spośród 426 uczniów nauki nie korzystało wcale 122 uczniów, uczniów częściowym zakresie 160, 144 osoby korzystały z nauki w pełnym zakresie. Oprócz pracy w tajnym nauczaniu część kadry pedagogicznej zaangażowała się w aktywną działalność niepodległościową, np: Stanisław Kozłowski był współorganizatorem Polskiej Organizacji Zbrojnej, aresztowany przez gestapo zginął w publicznej egzekucji w Rościszewie w 1942r. Również wielu uczniów brało udział w walce o wolność. Wojna spowodowała duże straty w majątku szkolnym. Ogółem oszacowano je na sumę 109 tyś. zł. Wg wartości z 1 września 1939r. (48%). W 100% zniszczona księgozbiór biblioteczny, pomoce naukowe umeblowanie pracownie. W budynku szkolnym przez długi okres stacjonowały wojska niemieckie, które dokonały wielu zniszczeń. Po odzyskaniu niepodległości szkoła rozpoczęła działalność w lutym 1945r. pod kierownictwem Zofii Gałęskiej. Zajęcia początkowo odbywały się w budynku plebanii przy Klasztorze sióstr Benedyktynek. Już jednak 19 lutego 1945r. szkoła powróciła do dawnego gmachu. Pracę w szkole podjęli: Zofia Gałęska, Maria Kwiatkowska, Danuta Przeradzka, Paweł Rukuszewicz, Stefan Tamowski, Kazimierz Wierzbicki, Kazimierz Kwiatkowski, Józef Kaczorowski, Maria Pęszyńska. W pierwszym okresie funkcjonowania po 1945r. szkoła utrzymywała się z opłat uczniowskich. Pewną pomocą finansową służył Powiatowa Rada Narodowa, która dostarczała opał, pokrywała wydatki za energię elektryczną, telefon i utrzymanie czystości. Podjęte przez dyrekcje starania o upaństwowienie szkoły zakończyły się pełnym sukcesem. Nastąpiło to 11 września 1945r. Protokoły posiedzeń Rady Pedagogicznej przynoszą obraz trudności materialnych, materialnych, z którymi borykała się szkoła. Brakowało ławek pomocy naukowych, książek. W 1947r. szkoła dysponowała jedna pracownią naukową wyposażona w jeden mikroskop, wagę laboratoryjną, szalkę do doświadczeń, ogniwo Volty, 2 globusy, 7 map i kilka drobnych przyrządów do doświadczeń. Posiadała również salę gimnastyczna o powierzchni 97,3m2. pomoc społeczeństwa i władz lokalnych umożliwiła poprawę warunków materialnych. Systematycznie polepszano wyposażenie pracowni, wyremontowano ogrodzenie i fasadę budynku. Aby ułatwić naukę młodzieży dojeżdżającej wynajęto, a następnie zakupiono budynek obok szkoły, który został przeznaczony na internat. W latach 1960-1966 zbudowano oddzielnie salę do zajęć technicznych. Inwestycje te, przeprowadzone z inicjatywy dyrektora Michalskiego pochłonęły 400 tyś. Zł. Większość Większość tej kwoty uzyskano dzięki ofiarności mieszkańców miasta i powiatu. /Wkład szkolny wyniósł 144 tyś. zł./ Od 1 września 1976r. szkoła znalazła siedzibę w nowym, przestronnym, estetycznie urządzonym budynku. Dzięki przedsiębiorczości i energii ówczesnego dyrektora Lecha Dobrosielskiego zorganizowano liczne pracownie, świetlicę, bibliotekę, czytelnie, stołówkę, gabinety lekarskie. W kilka lat później dzięki intensywnym zabiegom dyrektora Marii Otroszczenko i nauczyciela w-f prof. Lecha Żmijewskiego oraz absolwenta mgr Stanisława Dąbrowskiego, który kierował budowa i innych oddano do użytku halę gimnastyczną (1985r.). W latach 1945-1950 w budynku szkolnym odbywały się zajęcia organizowane przez koło TUR. Od 1955 do 1995r. na bazie szkoły funkcjonowało Korespondencyjne Liceum Ogólnokształcące, posiadające punkty konsultacyjne w Płocku, Płońsku, Bieżuniu, (przeniesione do Żuromina). Funkcje dyrektora sprawowali kolejno: Stanisław Kuciński, Włodzimierz Polewski, Lech Dobrosielski, Maria Otroszczenko, Marek Matczak, Tadeusz Rutkowski. W okresie funkcjonowania placówki wydano 2019 świadectw dojrzałości oraz 1383 świadećtwa ukończenia szkoły. Podjęte po wyzwoleniu działania cele uzyskania imienia Stefana Żeromskiego nie przyniosły efektów. Dopiero 16 października 1076r. w siedemdziesiątą rocznice istnienia szkoła otrzymała imię majora Henryka Sucharskiego. Uroczystość otrzymała należytą oprawę. W kronice szkoły zanotowano: „Uroczystość rozpoczęła się o godz. 10.00. Po odśpiewaniu hymnu zabrał głos dyrektor Dobrosielski przedstawiając w zarysie historie szkoły od czasów jej powstania w 1916r. (…) Potem nastąpił uroczysty moment przekazania przez członków Komitetu Rodzicielskiego panu dyrektorowi nowego, pięknego sztandaru, który z Koli został przekazany uczniom i w związku z tym odbyło się ślubowanie delegatów wszystkich klas. (...) W części artystycznej wystąpili uczniowie szkoły. Goście mogli zobaczyć sztukę o majorze Sucharskim obrazującą bohaterską obronę Westerplatte... Na koniec wystąpił chór szkolny składający się z 50 uczennic." W rok później 15 października 1977 szkoła uzyskała medal Komisji Edukacji Narodowej. W pierwszym powojennym roku pracy l 945-46 mury szkoły opuściło 20 absolwentów, w latach następnych liczba ta systematycznie wzrastała: w 1951 maturę otrzymało 96, w 1961 było ich 57, do 1995 - 4085. Struktura społeczna młodzieży ulegała zmianom. W l 948 roku największą liczbę uczącej się młodzieży stanowiły dzieci chłopskie (31%), następnie inteligencji pracującej (30%), około 10% stanowiły dzieci przemysłowców, kupców i właścicieli domów. Na początku lat siedemdziesiątych procent uczniów pochodzenia robotniczo-chłopskiego wyniósł 62%. Podobnie jak w okresie przedwojennym zaraz po wyzwoleniu podjęta została ożywiona działalność organizacji szkolnych. W l 945r. powstały dwie drużyny harcerskie: męska i żeńska. Drużyna męska została odtworzona wczesną wiosną przez Jana Chojnackiego – drużynowego oraz Zdzisława Wroń¬skiego – przybocznego. Liczyła 80 druhów a opiekunem był prof. Paweł Rukuszewicz. Okres do wakacji 1945 charakteryzował się intensywnością działań, szczególnie w sferze kultury i obozowania. Mamy szybko uszyły nie tylko mundury ale i sztandar, natomiast jeden z ojców wykonał mosiężną lilijkę dla zwieńczenia drzewca. Wtedy też powstała piosenka autorstwa Jana Chojnackiego: „Głowa do góry, dziarska mina, harcerską piosnkę w sercach nosim, hej! Mazowiecka my drużyna z numerem 98 !” W grudniu l946 r. liczba członków zespołu męskiego wynosiła 65 (drużynowy - Zdzisław Jabłoński), a żeńska 22 (drużynowa - Zofia Wiśniewska). Opiekunami zostali: prof. Roman Michalski i prof. Hanna Paschke. Harcerze organizowali wówczas pomoc dla ubogich, brali udział w imprezach rekreacyjnych, porządkowali parki i ulice miasta. Po l 949r. działalność harcerstwa była zawieszona, a w l 965r. podjęto próbę Jej odnowienia. Dopiero w l 969r. drużyna rozpoczęła pracę na nowo. Niezwykle wysoki był stopień zorganizowania. Organizacja harcerska, kierowana przez Hannę Kowalską, skupiała w latach 1979 - 1982 83% uczniów. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych organizacja mogła poszczycić się wieloma osiągnięciami. Harcerze brali udział w wielu akcjach - operacja 1001 Frombork, "Bieszczady-40", "Azymut Huta Katowice", "Kraków 730", "Roztocze", "Wisła-79". Za wybitne zasługi na rzecz Regionu Bieszczadzkiego szczep został uhonorowany odznaką Wojewody Krośnieńskiego "Zasłużony Bieszczadom". W latach l976 - 1984 sześciokrotnie zdobył miano "Szczep u Sztandarowego" i czterokrotnie "Wzorowego Kręgu Instruktorskiego". Harcerze brali udział w XI Festiwalu Młodzieży Studentów w Hawanie i w kolejnych zjazdach ZHP. W 1985r. harcerze sierpeckiego liceum uzyskali Krzyż za Zasługi dla ZHP. Byli organizatorami większości wyjazdów kolonijnych oraz zimowisk. Po 1989r. aktywność organizacyjna harcerstwa zmalała. W pierwszym roku powojennej nauki szkolnej rozpoczął działalność samorząd szkolny. Istniały wówczas sekcje: dożywiania, świetlicowa, artystyczna, bibliotekarska i samopomoc koleżeńska. Na jego czele stała tzw. "Centrala", w skład, której wchodzili: prezes, jego zastępca oraz skarbnik. Organizowano zbiórki pieniędzy dla potrzebujących, zabawy, dyżury na korytarzach. Przy współpracy z gronem pedagogicznym ustalono cele pracy zawarte w hasłach np: w roku szkolnym l 946/47 - "Kochajmy szkołę", w l 947/48 - "Czuwaj strażnico! W ludzkości pochodzie, duchy młodzieńcze niech idą na przodzie". Trudne warunki materialne, duża ilość obowiązków nie przeszkodziły działalności społecznej. W l 947r. rozprzedano znaczki na pomoc dla biednych studentów, zorganizowano akcję "Zbiórki na odbudowę Warszawy. Jak wynika z protokółu likwidacyjnego tej akcji z dnia l grudnia l947 roku w gimnazjum sierpeckim zebrano pieniądze na łączną sumę 3760 złotych. Działalność samorządu koncentrowała się również na organizowaniu uroczystych obchodów np: przygotowanie części artystycznej na okoliczność nadania szkole Medalu Komisji Edukacji Narodowej, przygotowania i przeprowadzanie apeli, sprawdzaniu tarcz czy organizowaniu wyjść do kina. Zbierano surowce wtórne np: w l 979 roku zebrano 3200 kg makulatury, 3586 kg złomu, l35 kg szmat na łączną sumę 8845 zł. Pieniądze przekazane zostały na Centrum Zdrowia Dziecka i na fundusz rewaloryzacji Krakowa. Samorząd organizował również czyny społeczne na rzecz miasta i szkoły. Młodzież samodzielnie sprzątała sale lekcyjne, co pozwoliło zaoszczędzić pewne sumy pieniężne przeznaczone na wynagrodzenia dla sprzątaczek. Informacje samorządu podawane były przez radiowęzeł, na zebraniach oraz rozpowszechniane przez gazetki szkolne. Ścienna gazetka w l 948r. nosiła nazwę "Świat i szkoła", w latach dziewięćdziesiątych zaczęto wydawać "Sucharka". Przez długie lata opiekę nad samorządem sprawowała prof. Antonina Girszewska. W długiej historii powojennej naszej szkoły istniało szereg organizacji młodzieżowych. W 1945 roku zorganizowano ZWM oraz ZMW "Wici" (opiekunka Zofia Gałęska). W latach sześćdziesiątych tradycje ZMP kontynuowane były przez ZMS, a następnie ZSMP. W pierwszych latach powojennych działały również: ”Służba Polsce", PCK, Liga Przyjaciół Żołnierza, Towarzystwo Przyjaźni Polsko-Radzieckiej, Liga Lotnicza. W latach sześćdziesiątych aktywność rozwinęły: Liga Obrony Kraju oraz Szkolna Kasa Oszczędności, a następnie Liga Ochrony Przyrody i Szkolne Koło Krajoznawczo-Turystyczne. W latach osiemdziesiątych powstało z inicjatywy prof. Włodzimierza Smulskiego, wówczas pierwsze w kraju, Koło Młodych Stowarzyszenia Marynistów Polskich. Profesor został pierwszym jego opiekunem. Ważnym wydarzeniem było podpisanie 7 marca l 984 roku porozumienia z załogą statku "Major Sucharski". Różnoraką działalność prowadziły kółka przedmiotowe: polonistyczne, historyczne, fizyczne, fotograficzne i szereg innych. Artystyczne występy uświetniły akademie i imprezy okolicznościowe w mieście i w szkole. O wysokim poziomie nauczania świadczą osiągnięcia uczniów naszej szkoły w Olimpiadach przedmiotowych i konkursach, które pojawiły się na szczeblu centralnym w początku lat 70-tych. W latach 70-tych dużymi sukcesami mógł poszczycić się Zespół Młodych Form Artystycznych "Chwasty". Czterokrotnie zajmował pierwsze miejsce na Festiwalu Małych Form Artystycznych za programy "Ankieta" l 977, "Malwy" l974, "Kruchość naszego istnienia" 1979 i "Wierzby polskie" na Festiwalu "Złoty Lemiesz" w Rzeszowie. Niezwykle atrakcyjną formą realizacji własnego rozwoju fizycznego był udział uczniów w licznych imprezach sportowych. W pierwszych latach powojennych zorganizowano Gimnazjalne Koło Sportowe "Mazur" specjalizujące się w grze w siatkówkę, piłkę ręczną, koszykówkę oraz w lekkiej atletyce. Dużym sukcesem było zwycięstwo odniesione 2 września 1949r. nad drużyną klubu sportowego "Kolejarz" 3:0 (piłka siatkowa). W trójboju lekkoatletycznym zorganizowanym 10 października tegoż roku normy sprawnościowe otrzymało 260 osób z 309 biorących w nich udział. Klub sportowy "Mazur" kierowany w latach 50-tych przez Lecha Żmijewskiego był kuźnią talentów sportowych. Osiągnięcia sportowców naszej szkoły przedstawione zostały w innym miejscu, zasygnalizujemy tylko, iż najbardziej reprezentacyjną dyscypliną dla szkoły była piłka ręczna. Po przejściowych trudnościach kadrowych w latach 40-tych i 50-tych szkoła posiadała wykwalifikowaną kadrę pedagogiczną. W latach 70-tych wszyscy nauczyciele pracujący w szkole posiadali wyższe wykształcenie. Wielu z nich to absolwenci sierpeckiego liceum. Nauczyciele podwyższali swoje umiejętności poprzez udział w konferencjach metodycznych i pracę w zespołach przedmiotowych czy studia podyplomowe. Odbywały się liczne zebrania szkoleniowe Rady Pedagogicznej poświecone problemom aktualizacji wiedzy, form lekcji powtórzeniowych, psychologii wieku dojrzewania itp. Wielu nauczycieli związało swoje dorosłe życie z naszą szkołą. Niewielka rotacja kadry przyczyniła się wydatnie do podniesienia poziomu wykształcenia oraz ugruntowania związku szkoły z lokalnym środowiskiem. Aktywni społecznie, włączali się również w działalność polityczną. Od 1945 roku pracownicy szkoły włączali się w działalność Związku Nauczycielstwa Polskiego. Podczas pierwszego zebrania zarządu ogniska odbytego 28 lutego l945 roku funkcję zastępcy przewodniczącego powierzono Zofii Gałęskiej. Delegatem do Powiatowej Rady Narodowej wybrano Romana Michalskiego i wymienioną wcześniej Zofię Gałęską. Ta ostatnia pełniła funkcję przewodniczącej ogniska w latach 1946 - 1948. Aktywistami ZNP byli również: Barbara Wandlówna. Maria Kucharska oraz Stefan Tamowski. W latach l 981 – 1986 przewodniczącą ogniska w Sierpcu była Maria Otroszczenko. W l990r. powstał drugi związek zawodowy nauczycieli "Solidarność". W realizacji zadań programowych nauczyciele uzyskali wsparcie ze strony Komitetu Rodzicielskiego. Pierwsze walne zebranie Koła Rodzicielskiego odbyło się w dniu 7 października 1945 roku. Prezesem wybrany został Stanisław Sułkowski. Rodzice wspomagali finansowo personel nauczycielski, przeznaczali fundusze na dopłaty do remontów oraz wycieczek szkolnych. Wspomagano wysiłki dyrekcji w celu zapewnienia młodzieży właściwej opieki lekarskiej. W 1945 roku dyżury medyczne pełniła dr Hanna Pokutyńska, a badania stomatologiczne prowadziła Jadwiga Łotocka. W 1951 roku przeprowadzono kompleksowe badania przeciwgruźlicze. Sytuacja w zakresie opieki zdrowotnej uległa poprawie po uzyskaniu własnego gabinetu lekarskiego w 1976 roku. Sporą ilość młodzieży objęto akcją dożywiania, co miało duże znaczenie z uwagi na trudne warunki życiowe podczas wojny i w latach powojennych. W miarę możliwości udzielano pomocy stypendialnej zdolnej, a niezamożnej młodzieży. W roku szkolnym l 947/48 50 osób uzyskało pomoc finansową na łączną sumę 60 tysięcy złotych. W tym samym roku szkolnym na utrzymaniu bursy szkolnej pozostawało 16 sierot i półsierot. Pomoc stypendialna kontynuowana była w latach następnych w miarę możliwości i potrzeb. Wiele dni spędzonych w tej szkole przyniosło nam radość i satysfakcję. Każdy z nas zapamiętał ten czas inaczej. Niniejszy zarys historii szkoły spełni swoją rolę, jeśli stanie się inspiracją do wspomnień i refleksji.

Grzegorz Radomski

 

Źródła:Sprawozdania szkolne, protokoły posiedzeń Rady Pedagogicznej z lat 1932 - 1995. Kronika Państwowego Gimnazjum i Liceum w Sierpcu księgi protokołów posiedzeń Komitetu Rodzicielskiego przy L.O. w Sierpcu; Notatnik sierpecki. Warszawa 1981: "Echo powiatu sierpeckiego" 1933, "Życie sierpeckie" 1928, "Kurier Płocki" 1922; M. Przedpełski Oświata w powiecie sierpeckim od XV do XX w., "Rocznik Mazowiecki" 1972; R. Bramczewski, Sport szkolny w powiecie sierpeckim. "\Wychowanie fizyczne" 1970; J.Szczepański, Wojna 1920 na Mazowszu i Podlasiu, Warszawa-Puttusk 1995, Rys historyczny ZNP w regionie sierpeckim; opr. J.Unowska, J.Zagórski. Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich i zasadniczych Warszawa-Lwów 1926.

-------------------------------------------------------------------------------------------

Sierpc, styczeń 2024 r.

Liceum Ogólnokształcące w Sierpcu powstało w 1916 r. jako Progimnazjum Filologiczne męskie, w wyniku ożywionej Koła Polskiej Macierzy Szkolnej w Sierpcu.

Aktywność koła pozwoliła na zorganizowanie zajęć dla 115 uczniów już w pierwszym roku funkcjonowania szkoły. Stanowisko pierwszego dyrektora objął dr Ignacy Szmitd. W okresie bezpośredniego zagrożenia państwa polskiego w okresie wojny polsko-radzieckiej w 1920 r. młodzież podjęła uchwałę, że do wojska pójdą wszyscy uczniowie 3 najstarszych klas. W 1923 r. kierownictwo szkoły powierzono ks. Leonowi Pomaskiemu, doskonałemu organizatorowi, dobremu i wyrozumiałemu pedagogowi. Dzięki jego staraniom, przy pomocy koła PMS, szkoła otrzymała budynek przy ulicy Płockiej 40 (obecnie Szkoła Podstawowa nr 2). W 1927 r. nastąpiło połączenie z pensją żeńską pani Anny Piniarowicz, istniejącą od 1896 r. Rok później uzyskała jako patrona prezydenta Rzeczpospolitej Ignacego Mościckiego. Dzięki zapobiegliwości dyrektora Pomaskiego zgromadzono środki, które pozwoliły na modernizację. W latach 1929-1932 zostało dobudowane skrzydło o 8 salach lekcyjnych.

W roku szkolnym 1918/1919 było zapisanych 233 chłopców. Do roku 1937/1938 liczba uczniów utrzymuje się w granicach od 219 do 300 zapisanych. W tymże roku po raz pierwszy liczba chłopców i dziewcząt jest prawie równa: 124 chłopców i 125 dziewcząt. Najdłużej działająca organizacją szkolną było harcerstwo. Pierwsza drużyna męska została założona w 1917 r. Działał też samorząd szkolny oraz sodalicje mariańskie.

Rozwój szkoły został zahamowany przez wojnę. W latach okupacji hitlerowskiej zginęło wielu wychowanków i profesorów. Terror okupacji nie przeszkodził kontynuowaniu nauki w ramach rozbudowanego systemu tajnego nauczania. W kompletach prowadzonych na terenie miasta zaangażowały się m.in. prof. Zofia Gałęska, prof. Barbara Wandel. Opracowany przez prof. Gałęską podręcznik nauki pisania i czytania dla najmłodszych został bardzo wysoko oceniony przez specjalistów. W 1943 r. odbyły się tajne egzaminy tzw. „mała matura”. Według sprawozdania z 23.08.1945 r. w okresie od 1 września 1939 r. do 31.08.1945 r. spośród 426 uczniów nauki nie korzystało wcale 122 uczniów, uczniów częściowym zakresie 160, 144 osoby korzystały z nauki w pełnym zakresie. Oprócz pracy w tajnym nauczaniu część kadry pedagogicznej zaangażowała się w aktywną działalność niepodległościową, np.: Stanisław Kozłowski był współorganizatorem Polskiej Organizacji Zbrojnej, aresztowany przez gestapo zginął w publicznej egzekucji w Rościszewie w 1942 r. Wojna spowodowała duże straty w majątku szkolnym. Ogółem oszacowano je na sumę 109 tyś. zł. Wg wartości z 1 września 1939 r. (48%). W 100% zniszczono księgozbiór biblioteczny, pomoce naukowe umeblowanie pracownie. W budynku szkolnym przez długi okres stacjonowały wojska niemieckie, które dokonały wielu zniszczeń. Po odzyskaniu niepodległości szkoła rozpoczęła działalność w lutym 1945 r. pod kierownictwem Zofii Gałęskiej.

Od 1 września 1976 r. szkoła znalazła siedzibę w nowym, przestronnym, estetycznie urządzonym budynku. W tym też roku otrzymała imię majora Henryka Sucharskiego. Rok później została odznaczona Medalem Komisji Edukacji Narodowej.

W latach 1955–1995, na bazie szkoły, funkcjonowało Korespondencyjne Liceum Ogólnokształcące, posiadające punkty konsultacyjne w Płocku, Płońsku, Bieżuniu (przeniesione do Żuromina). W dniu 1 września 1985 r. oddano do użytku nowoczesną halę sportową. W 2004 r. szkoła otrzymała znak „Otwartych drzwi” jako instytucja przyjazna niepełnosprawnym. W latach 2000-2008 w budynku szkoły funkcjonował Wydział Zamiejscowy Inżynierii i Kształtowania Środowiska Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Umożliwiło to współpracę z uczelnią.

W okresie powojennym funkcję dyrektora pełnili kolejno: Zofia Gałęska (01.02.1945 – 31.08.1950), Zygmunt Werdenowski (01.09.1950 – 31.08.1954), Roman Michalski (01.09.1954 – 31.08.1968), Lech Dobrosielski (01.09.1968 – 26.06.1981), Maria Otroszczenko (01.09.1981 – 31.08.1992), Marek Matczak (01.09.1992 – 31.08.1994), Tadeusz Rutkowski (01.09.1994 – 02.05.1998), Ewa Nowakowska (04.05.1998 – 31.08.2016), Ewa Jancewicz (01.09.2016 – nadal).

Szkoła odkrywa potencjał uczniów. Licealiści mają możliwość prezentowania posiadanej wiedzy, swoich umiejętności, promowania siebie i szkoły, w różnych olimpiadach, konkursach przedmiotowych, przeglądach artystycznych oraz zawodach sportowych na szczeblu międzynarodowym, ogólnopolskim, wojewódzkim, powiatowym, szkolnym. Liczne sukcesy, które odnosili w tych zmaganiach, potwierdzają wysoką jakość pracy Liceum. Uczniowie uzyskiwali tytuł laureatów i finalistów ogólnokrajowych olimpiad i konkursów przedmiotowych, indeksu uczelni wyższych. Szkoła szczyci się sukcesami uczniów z języka polskiego, historii, wiedzy o społeczeństwie, matematyki, języka rosyjskiego, chemii, geografii, biologii, filozofii, religii oraz w przeglądach artystycznych. Uczniowie zostali też uhonorowani przez NASA specjalnym certyfikatem potwierdzającym osiągniecia w Międzynarodowym Programie Badań Przestrzeni Kosmicznej (2005). Angażowali się w działalność wolontariatu, harcerstwa czy organizacji sportowych. W tym ostatnim wypadku na uwagę zasługuje działalność Międzyszkolnego Klubu Sportowego Mazur. O roli odgrywanej dla środowiska lokalnego przypominają zjazdy absolwentów i wychowanków szkoły. Ostatni odbył się w 2016 r. w stulecie powstania szkoły.

Absolwenci Liceum uzyskują wysokie wyniki egzaminu maturalnego, co pozwala im rokrocznie ubiegać się o indeksy renomowanych uczelni w całym kraju. Dowodem na to, w jaki sposób szkoła rozwija potencjał, umiejętności i wiedzę ucznia, są trzyletnie wskaźniki edukacyjnej wartości dodanej prowadzone przez CKE. Wyniki jednoznacznie wskazują, że Liceum jest szkołą sukcesu zarówno z dziedzin matematyczno-przyrodniczych, jak i humanistycznych. W rankingu „Perspektyw” otrzymało honorowy tytuł „Brązowej Szkoły” w roku 2020, 2021, 2022; 2023 oraz „Srebrnej Szkoły 2019” za sukcesy uczniów w olimpiadach i wyniki egzaminu maturalnego. Szkoła otrzymała Certyfikat „Edukacyjnej Doskonałości” w ramach Ogólnopolskiego Konkursu i Programu Certyfikacji Gmin, Powiatów i Samorządnych Województw „Samorządowy Lider Edukacji” (2021). Ponadto zostały przyznane m.in. następujące tytuły: „Otwartych drzwi” jako instytucja przyjazna dla niepełnosprawnych (2004), „Szkoła z klasą” (2004). „Szkoła Odkrywców Talentów” (2011), „Bezpieczna Szkoła”, „Dobrze zaPROJEKTowana Szkoła 2018”.

Od początku lat dziewięćdziesiątych szkoła rozwija współpracę międzynarodową, m.in. realizując programy unijne. Uczniowie wyjeżdżali do Hiszpanii, Grecji, Niemiec, Macedonii Północnej, Włoch, Turcji, Rumunii.

W ramach przedmiotów uzupełniających realizowano innowacje pedagogiczne, tzn. nowatorskie rozwiązania programowe, organizacyjne i metodyczne, mające na celu podwyższenie jakości pracy szkoły. Wdrożono m.in. innowacje: „Jestem świadom praktyczności prawa”, „Podstawy warsztatu dziennikarskiego”, „Grafika komputerowa w biznesie”, „Elementy rysunku technicznego”, „Biochemia”, „Business English na lekcjach języka angielskiego”, „Podstawy psychologii klinicznej”, „Elementy anatomii człowieka”, „Elementy ratownictwa medycznego”, „Biologia doświadczalna”, Biologia medyczna z elementami diagnostyki”; „Elementy turystyki”.

Szkoła organizuje zajęcia laboratoryjne, warsztaty, wykłady z nauczycielami akademickimi w ramach porozumienia o współpracy w sferze dydaktycznej i merytorycznej z: Akademią Mazowiecką w Płocku. Akademią Techniczną im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie, Centrum Ekologii i Ekofilozofii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydziałem Politologii i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Politechniką Warszawską Filią w Płocku, Lang LTC w Warszawie, Wojskową Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Szkoła stara się inspirować uczniów do podejmowania różnorodnych działań oraz rozwijać różne formy ich aktywności. Dzięki temu młodzież angażuje się w pracę samorządu szkolnego, różnego rodzaju akcje charytatywne o zasięgu lokalnym i ogólnopolskim, uczestniczy w spotkaniach, kółkach zainteresowań, innowacyjnych projektach edukacyjnych (w tym z pozyskanych ze środków zewnętrznych) oraz warsztatach chemicznych, informatycznych, prawnych, dziennikarskich, teatralnych, matematycznych, humanistycznych. W tradycję szkoły wpisały się już na stałe takie imprezy jak np.: Memoriał im. Marka Nowakowskiego, Memoriał im. Anny Głuchowskiej, spotkania z cyklu „A jednak warto…”, Europejski Dzień Języków, Otrzęsiny, Abiturki, które każdego roku zaskakują nową konwencją.

Szkoła poszukuje możliwości wspierania dla uzdolnionej i kreatywnej młodzieży. Uczniowie uzyskiwali m.in. stypendia Prezesa Rady Ministrów, Fundacji Archidiecezji Warszawskiej „Nadzieja”, oraz w ramach projektów: „Regionalny program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych”, „Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych – najlepsza inwestycja w człowieka”, Programu Stypendialnego Dla Orłów Fundacji „Orlen – Dar Serca”.

Liceum Ogólnokształcące im. mjra Henryka Sucharskiego jest szkołą posiadającą ugruntowaną pozycję wspartą chlubnymi tradycjami. Pamiętając o przeszłości, placówka wciąż się rozwija, by móc jak najlepiej służyć kolejnym pokoleniom swych wychowanków. Z dumą można powiedzieć, że Liceum Ogólnokształcące im. mjra Henryka Sucharskiego łączy pokolenia. Z roku na rok rozszerza się licealna wspólnota. Szkoła szczyci się przeszłością, ale jednocześnie odpowiedzialnie tworzy oblicze współczesnej szkoły starając się, aby jej mury opuszczali ludzie dojrzali oraz żądni wiedzy i poznawania świata.

prof. Grzegorz Radomski, dr Ewa Jancewicz